بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
کار بسیار بجایی است که ما چهره‌های سالم و برجسته را در میان بخشهای مختلف اقوام کشورمان جستجو کنیم و معرّفی کنیم؛ ظلم بزرگی است که انسان قبول کند شخصیّت‌هایی فداکاریهایی کردند و برجستگیها و امتیازاتی از خودشان نشان دادند و چهره‌ی اینها مغفول بماند و فداکاری اینها و مجاهدت اینها ندیده گرفته بشود. همین‌طور که دوستان بیان کردند، بختیاریها و عموماً لرها - که در مناطق وسیعی از کشور حضور دارند و زندگی میکنند - جزو بهترین و باوفاترین اقوام ایرانی بودند. البتّه یکی از امتیازات کشور ما، تنوع اقوام و قومیّتها و مانند اینها است؛ و الحمدلله همه هم همین‌جورند، یعنی انسان وقتی نگاه میکند، اقوام مختلف ایرانی با هم همبستگی و چسبندگی و ارتباط و اتّصال و توادُد به معنای واقعی دارند؛ در طول تاریخ هم همین‌جور بوده، زمان ما هم بحمدالله به‌طور کامل همین‌جور است. خب، هر قومی خصوصیّتی دارند؛ ما بختیاریها و لرها را به صداقت، به صفا، به شجاعت، به غیرت شناختیم. اینها در قبال عقاید اسلامی و عقاید مذهبی و عقاید تشیّع، بسیار پایدار و دارای پافشاری و پایمردی بودند در طول زمان، و زمان خود ما هم همین محسوس بوده و این را دیدیم. به سادات چقدر احترام میگذارند، به خاندان پیغمبر چقدر احترام میگذارند، به طور مطلق به روحانیون [چقدر احترام میگذارند]؛ حالا فرمودند(۱) که شخصیّت‌های علمی آنجا معروف نشده‌اند؛ لکن من که چند سال قبل از این رفتم شهرکرد،(۲) آن‌طور که در ذهنم هست، آنجا با برخی از روحانیون لر و بخصوص بختیاری آشنا شدیم و اینها گفتند و کسانی را هم از شخصیّت‌ها اسم آوردند؛ منتها مظلومیّت این قوم همین است که حتّی شخصیّت‌های روحانیشان هم شناخته شده نیستند، معروف نیستند؛ خب اینها بایستی جستجو بشود و تلاش بشود. و حالا که شما بحمدالله در این جریان قرار گرفتید، خوب است که کار را ادامه بدهید و بگردید واقعاً شخصیّت‌ها را پیدا کنید، منتها آن‌چنان که هستند؛ یعنی دقّت بشود که شخصیّت‌سازی نشود. همان‌طور که جناب‌عالی(۳) اشاره کردید کاملاً درست است، خوانین بختیاری همه یک‌جور نبودند؛ بله، آمدند اصفهان و آن کارهای بزرگ انجام گرفت، امّا همه یکسان نبودند. مهم ترین برجستگی علیمردان‌خان حضور در جنگ بختیاریها در مشروطه نیست - آن‌وقت یک جوانی بوده، هجده نوزده سال یا بیست سالش بوده - مهم‌ترین کارش مبارزه‌ی با رضاخان است که بعد هم دستگیر شد و بعد هم اعدام شد به دست رضاخان. و ایستادگی کرد. البتّه اشاره کردند آقای رضایی، مادر او - بیبی - ضدّ انگلیسی و ضدّ بیگانه بوده؛ واقعاً این هم نشان‌دهنده‌ی این است که چگونه تربیت مادر، شخصیّت فرزند را اصلاً شکل میدهد؛ یعنی این مادر توانست این بچّه را این‌جور بار بیاورد که یک شخصیّت برجسته‌ای بشود. تجلیل از شخصی مثل علیمردان‌خان و مادر او و شخصیّت‌هایی از این قبیل که مبارزه کردند با استبداد و با رضاخان و با سلسله‌ی پهلوی، کار شایسته‌ای است، کار خوبی است. و جهت‌گیریهای اینها هم روشن بشود؛ این پرچم «لااله‌الاالله»ای که گفتند،(۴) به نظر من چیز مهمّی است که معلوم باشد که اینها کسانی بودند که با عقاید دینی و با احساسات برخاسته‌ی از عقیده‌ی دینی و تأیید شده‌ی به‌وسیله‌ی عقاید دینیشان مبارزه میکردند و میجنگیدند.
امیدواریم ان‌شاءالله خداوند به شماها توفیق بدهد. مراقب باشید تفکیک بشود بین آن کسانی که صادقانه، خالصانه، برای خدا در مبارزات حقیقی و آنچه میشود آن را جهاد نامید شرکت کردند، با آن کسانی که نه، اغراض دیگری داشتند. به‌هرحال امیدواریم که گذشتگان خدوم و ارزشمندی که در همه‌ی بخشهای کشورمان بودند، ان‌شاءالله خداوند با اولیائش محشور کند، درجاتشان را عالی کند، گناهانشان را بیامرزد؛ و شماهایی را که هستید توفیق بدهد که ان‌شاءالله بتوانید آن عقب‌افتادگیهای قبلی را جبران کنید؛ و ان‌شاءالله بتوانید از علمای بزرگ، از شخصیّت‌های برجسته، کسانی را در بین این مجموعه معرفی کنید. بله، در منطقه‌ی بروجرد و آن مناطق لرستان، شخصیّت‌های برجسته و بزرگی از لُرها وجود داشتند، ان‌شاءالله در بین بختیاریها هم ما همین را شاهد باشیم. ان‌شاءالله موفّق و مؤیّد باشید.
والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته
۱) امام جمعه‌ی شهرستان مسجدسلیمان
۲) ۱۳۷۱/۷/۱۵
۳) همان
۴) آقای محسن رضایی
کار بسیار بجایی است که ما چهره‌های سالم و برجسته را در میان بخشهای مختلف اقوام کشورمان جستجو کنیم و معرّفی کنیم؛ ظلم بزرگی است که انسان قبول کند شخصیّت‌هایی فداکاریهایی کردند و برجستگیها و امتیازاتی از خودشان نشان دادند و چهره‌ی اینها مغفول بماند و فداکاری اینها و مجاهدت اینها ندیده گرفته بشود. همین‌طور که دوستان بیان کردند، بختیاریها و عموماً لرها - که در مناطق وسیعی از کشور حضور دارند و زندگی میکنند - جزو بهترین و باوفاترین اقوام ایرانی بودند. البتّه یکی از امتیازات کشور ما، تنوع اقوام و قومیّتها و مانند اینها است؛ و الحمدلله همه هم همین‌جورند، یعنی انسان وقتی نگاه میکند، اقوام مختلف ایرانی با هم همبستگی و چسبندگی و ارتباط و اتّصال و توادُد به معنای واقعی دارند؛ در طول تاریخ هم همین‌جور بوده، زمان ما هم بحمدالله به‌طور کامل همین‌جور است. خب، هر قومی خصوصیّتی دارند؛ ما بختیاریها و لرها را به صداقت، به صفا، به شجاعت، به غیرت شناختیم. اینها در قبال عقاید اسلامی و عقاید مذهبی و عقاید تشیّع، بسیار پایدار و دارای پافشاری و پایمردی بودند در طول زمان، و زمان خود ما هم همین محسوس بوده و این را دیدیم. به سادات چقدر احترام میگذارند، به خاندان پیغمبر چقدر احترام میگذارند، به طور مطلق به روحانیون [چقدر احترام میگذارند]؛ حالا فرمودند(۱) که شخصیّت‌های علمی آنجا معروف نشده‌اند؛ لکن من که چند سال قبل از این رفتم شهرکرد،(۲) آن‌طور که در ذهنم هست، آنجا با برخی از روحانیون لر و بخصوص بختیاری آشنا شدیم و اینها گفتند و کسانی را هم از شخصیّت‌ها اسم آوردند؛ منتها مظلومیّت این قوم همین است که حتّی شخصیّت‌های روحانیشان هم شناخته شده نیستند، معروف نیستند؛ خب اینها بایستی جستجو بشود و تلاش بشود. و حالا که شما بحمدالله در این جریان قرار گرفتید، خوب است که کار را ادامه بدهید و بگردید واقعاً شخصیّت‌ها را پیدا کنید، منتها آن‌چنان که هستند؛ یعنی دقّت بشود که شخصیّت‌سازی نشود. همان‌طور که جناب‌عالی(۳) اشاره کردید کاملاً درست است، خوانین بختیاری همه یک‌جور نبودند؛ بله، آمدند اصفهان و آن کارهای بزرگ انجام گرفت، امّا همه یکسان نبودند. مهم ترین برجستگی علیمردان‌خان حضور در جنگ بختیاریها در مشروطه نیست - آن‌وقت یک جوانی بوده، هجده نوزده سال یا بیست سالش بوده - مهم‌ترین کارش مبارزه‌ی با رضاخان است که بعد هم دستگیر شد و بعد هم اعدام شد به دست رضاخان. و ایستادگی کرد. البتّه اشاره کردند آقای رضایی، مادر او - بیبی - ضدّ انگلیسی و ضدّ بیگانه بوده؛ واقعاً این هم نشان‌دهنده‌ی این است که چگونه تربیت مادر، شخصیّت فرزند را اصلاً شکل میدهد؛ یعنی این مادر توانست این بچّه را این‌جور بار بیاورد که یک شخصیّت برجسته‌ای بشود. تجلیل از شخصی مثل علیمردان‌خان و مادر او و شخصیّت‌هایی از این قبیل که مبارزه کردند با استبداد و با رضاخان و با سلسله‌ی پهلوی، کار شایسته‌ای است، کار خوبی است. و جهت‌گیریهای اینها هم روشن بشود؛ این پرچم «لااله‌الاالله»ای که گفتند،(۴) به نظر من چیز مهمّی است که معلوم باشد که اینها کسانی بودند که با عقاید دینی و با احساسات برخاسته‌ی از عقیده‌ی دینی و تأیید شده‌ی به‌وسیله‌ی عقاید دینیشان مبارزه میکردند و میجنگیدند.
امیدواریم ان‌شاءالله خداوند به شماها توفیق بدهد. مراقب باشید تفکیک بشود بین آن کسانی که صادقانه، خالصانه، برای خدا در مبارزات حقیقی و آنچه میشود آن را جهاد نامید شرکت کردند، با آن کسانی که نه، اغراض دیگری داشتند. به‌هرحال امیدواریم که گذشتگان خدوم و ارزشمندی که در همه‌ی بخشهای کشورمان بودند، ان‌شاءالله خداوند با اولیائش محشور کند، درجاتشان را عالی کند، گناهانشان را بیامرزد؛ و شماهایی را که هستید توفیق بدهد که ان‌شاءالله بتوانید آن عقب‌افتادگیهای قبلی را جبران کنید؛ و ان‌شاءالله بتوانید از علمای بزرگ، از شخصیّت‌های برجسته، کسانی را در بین این مجموعه معرفی کنید. بله، در منطقه‌ی بروجرد و آن مناطق لرستان، شخصیّت‌های برجسته و بزرگی از لُرها وجود داشتند، ان‌شاءالله در بین بختیاریها هم ما همین را شاهد باشیم. ان‌شاءالله موفّق و مؤیّد باشید.
والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته
۱) امام جمعه‌ی شهرستان مسجدسلیمان
۲) ۱۳۷۱/۷/۱۵
۳) همان
۴) آقای محسن رضایی